En passant

Terwijl ik mij richtte op Steinbeck, de baviaan die ik volgde, trok iets vanuit mijn ooghoeken mijn aandacht. Tussen de dunne struiken door kwam een steenbokantilope onze kant op. Hij keek me even aan, waarna hij zijn interesse verloor: de bavianen om me heen vonden me niet alarmwaardig, dus leek de anders zo schichtige steenbok ook te concluderen dat ik geen gevaar vormde. De volgende 15 minuten lang scharrelde hij naast ons rond, op zoek naar verse blaadjes in de dorre woestijn. Enkel uitwijkend voor de paar bavianen die hem iets te dicht naderden, vervolgde hij onverstoorbaar langzaam zijn weg, totdat hij uit mijn zicht verdwenen was.

Als een Jona op de berg

Nu liet God, de HEER, een wonderboom opschieten om Jona schaduw boven zijn hoofd te geven en zijn ergernis te verdrijven. Jona was opgetogen over de plant. Maar de volgende morgen, bij het aanbreken van de dag, liet God de plant door een worm aanvreten, zodat hij verdorde. En toen de zon opkwam, liet God een verzengende wind uit het oosten waaien; de zon brandde zo op Jona’s hoofd dat hij door de hitte werd bevangen. Hij bad om te mogen sterven: ‘Ik ben liever dood dan dat ik zo verder moet leven.’
Jona 4:6-8, NBV


In Tsaobis voelde ik me af en toe net Jona. Hij zat op een heuvel naar Nineve te kijken, ik zat regelmatig op een heuvel naar bavianen te kijken. Maar ik kan me het meest verplaatsen in hoe hij zich moest voelen toen zijn boom, en daarmee zijn schaduw, van hem weggenomen werd. Lees verder

Ontroerende ontmoetingen

Gemiddelde maximum temperatuur: 24,1 °C
Gemiddelde minimum temperatuur: 7,4 °C
Zonsopkomst: 06:34
Zonsondergang:  17:22

Olifantrus, Etosha
In het duister van de nacht zag ik hem langzaam mijn kant op bewegen. In plaats van om de krappe bosjes heen te gaan, ging hij dwars door de schaarse begroeiing heen. De takken schuurden langs zijn grijze huid, wat een schrapend geluid gaf. Hij vervolgde onverstoord zijn weg langs de waterkant, met een duidelijk doel voor ogen. Op vijf meter afstand van de schuilhut kwam de olifant tot stilstand bij de waterplas, onder het venster waar ik zat. In het rode licht zag ik hoe hij met zijn slurf tastend op zoek ging naar water. Een luid slurpgeluid borrelde op van onder mij, waarna hij zijn slurf naar zijn mond bracht om hem te legen: het klonk alsof iemand een emmer water leeggooide. Elke keer dat hij dit ritueel herhaalde, verbaasde ik me over de wonderlijkheid van zijn slurf. Ik was zo dichtbij dat ik elke spier in zijn slurf zag samentrekken. Dikke rimpels ontstonden, vooral als zijn slurf aan zijn lippen stond. Ademloos zat ik te kijken naar de indrukwekkende verschijning. Waar heb ik het aan verdiend, schoot door mijn hoofd terwijl de emoties de overhand kregen, dat ik dit allemaal mee mag maken?

Lees verder

Apenstreken

Gemiddelde maximum temperatuur: 30 °C
Gemiddelde minimum temperatuur: 13 °C
Zonsopkomst: 06:23
Zonsondergang:  17:23

Ergens in de Swakop rivier, Noord-West
De schaduw geeft iets verkoeling, maar niet veel. Het is half 1 en de zon staat op haar hoogste punt. Om me heen hoor ik geknisper en geknabbel van de bavianen, terwijl af en toe een briesje om mijn hoofd waait. Recht voor me liggen de heuvels die we ongetwijfeld nog gaan beklimmen in de resterende 6 uur daglicht, achter me liggen de heuvels die we al overwonnen hebben. We volgen J-troop, en die is berucht om zijn klimgraagheid. De heuvels mogen dan fysiek wel zwaar zijn, ik heb ze liever dan het bosland waar we ons nu in bevinden. We moeten de hele dag de bavianen volgen, en dat gaat toch echt makkelijker op de open rotsen dan in de dichte vegetatie van de boslanden.

Lees verder

Comfortzone

Wow. Ik had verwacht dat het zo hetzelfde zou zijn om naar Namibië te vertrekken. Boy was I wrong. Toen ik vorig jaar naar Panama vertrok snapte ik oprecht de vraag ‘Ben je zenuwachtig?’ niet. Nu had ik op de dag van mijn vertrek vlinders in mijn buik, opvliegers en overleefde ik de hele dag op een paar broodjes en pepermuntjes. En dat terwijl Geeske me op de weg naar Schiphol een dikke reep Tony Chocolonely’s had gegeven! (Zeezout karamel, mjam!) Ik kon er geen trek in krijgen, net als de patatjes waar ik mezelf normaal gesproken op trakteer tijdens een lange reis. Het is aan. Ik ga eindelijk echt naar Afrika. En dat niet alleen, ik ga er bavianen en cheeta’s onderzoeken. Grote zoogdieren in Afrika. Ik ga de beesten zien waar ik mijn hele leven al documentaires over kijk. Ik kan het nog steeds niet geloven. Dire Straits’ Money for Nothing zwelt aan als we opstijgen. We landden op Windhoek Hosea Kutako Airport, vernoemd naar een belangrijke leider van het Herero volk en een strijder tegen het koloniaal bestuur in Namibië. De warme lucht sloeg in mijn gezicht terwijl ik door de open lucht naar de aankomsthal liep. Lees verder

Daarom noemen ze het nevelwoud

Een weekend in El Copé schetste de prachtige natuur die op deze beelden is vastgelegd. Natuurschoon omringde mij, in de rol van stille getuige. Op een hoogte van 1600 meter zaten wij op de grens van noord en zuid: de bergketen Serranía de Tabasará verdeelt Panama in vochtig tropisch regenwoud aan de Caribische kant en bergbossen aan de Pacifische kant (noord respectievelijk zuid). Bij helder weer is Nationaal Park Omar Torrijos een van de weinige plekken in Panama waar je zowel de Caribische als de Pacifische kust kan zien. Wij hadden het geluk om ons omringd te voelen door het nevelwoud: de wolkenflarden ontnamen ons het zicht op de beide kusten, maar plaatsten ons op een eiland tussen een zee van nevels.

Hou me vast

Hand in hand zaten we daar. Of eigenlijk hand in voet. Met haar handen omklemde ze namelijk stevig mijn been, die daardoor tegen de kooi aangedrukt werd. Preciosa is een slingeraap, en ze is depressief. Niet gek als je jarenlang in een kleine kooi opgesloten hebt gezeten, in een etablissement dat tot drie uur ‘s nachts geopend was. Dronken mannen hielden eten buiten haar kooi om haar te lokken, om vervolgens de botten in haar uitgestrekte arm en vingers te breken met hun benevelde kracht. Nu probeert ze met haar misvormde, aaneengegroeide vingers een stukje banaan uit haar voerbakje te halen.

Hand in voet Lees verder

Spidershine

Zoals alle nachten, voelt ook deze als een warme deken om me heen. Het heeft weinig geregend, dus klam is het niet. Ik loop met mijn grote rugzak vol veldbenodigdheden over het pad, mijn twee speakers zorgvuldig in mijn handen. De helling is stijl, krijg ik mijn speakers wel in een keer naar beneden? Voorzichtig balanceer ik, en dan een kleine sprong. Ik kijk achterom: hoe we dat op de terugweg doen zien we dan wel weer.

Ik zet mijn nieuwe experiment op (lees hier het wat het vorige experiment was). Speaker aan de ene kant, speaker aan de andere kant. In dit nieuwe experiment kijken we naar de invloed van habitat op de predatievoorkeur van vleermuizen. Heeft vegetatie invloed op de echolocatie van vleermuizen? Daarnaast bestaat het vermoeden dat vegetatie een effect heeft op de hoeveelheid parasitaire vliegjes die de kikkers lastigvallen. De speakers spelen het geluid af van de tùngarakikkers (luister ook hier), soms met vegetatie bovenop de speakers en soms zonder. We hopen hierdoor een interactie te kunnen zien tussen vegetatie en het predatierisico door vleermuizen of parasitaire last door de bloedzuigende vliegen. Ik zet de camera’s op hun plaats, zodat zij de stille getuigen kunnen zijn van de vleermuizen. De vliegenvallen liggen met hun plakkerigheid klaar om nietsvermoedende vliegjes niet meer los te laten. Infraroodlampen, camera’s, actie! Lees verder

Goede buur of verre vriend?

Zijn huid is een getuige van zijn levenswijze. Een kralenrok is de enige bedekking die zijn huid krijgt, de rest is letterlijk blootgesteld aan de elementen. Traditioneel joegen leden van zijn stam op capibara’s, agoeti’s en pekari’s in het tropische regenwoud en visten in de rivier. Ze verbouwden hun eigen groenten en waren grotendeels zelfvoorzienend. Hij maakt deel uit van de stam Embera-Wounaan, een van de zeven inheemse stammen die Panama rijk is. Oorspronkelijk uit de streek Darién, vestigden zij zich met meerdere gezinnen ten oosten van de Darién.

Photo by Peter Marting

Foto door Peter Marting

Lees verder

Werklust en tropische boeren

6 Ga naar de mieren, luiaard,
kijk hoe ze werken en word wijs.
7 Hoewel er onder hen geen leider is,
geen aanvoerder, geen koning,
8 halen ze in de zomer voedsel binnen,
leggen ze in de oogsttijd een voorraad aan.
Spreuken 6:6-8, NBV


Leafcutter antsAl eeuwen, zo niet millennia, zijn mensen geïntrigeerd door de werklust van mieren. Daar is bovenstaande Bijbeltekst een bewijs van: het Bijbelboek Spreuken is geschreven in de 2e eeuw voor Christus. Ook hier in de tropen word ik geconfronteerd met de onuitputtelijke motivatie van mieren. Terwijl ik halverwege een heuvel al puffend en steunend mijn weg vervolg, zie ik bladsnijdende mieren (leafcutter ants) hun vracht onvermoeibaar omhoog tillen. Een ononderbroken streep van bewegende groene blaadjes wijst mij de weg omhoog, terwijl de ondergaande zon de wiebelende blaadjes en hun dragers omlijst. Lees verder