A sad privilege

Al ruim drie weken geniet ik van de gezellige wetenschappers, weelderige tropische bossen en vreemde beesten in mijn achtertuin. Ik hoor je denken: in die volgorde? Op dit moment inderdaad in die volgorde! Zoals ik afgelopen weekend aan Nate Walsh uitlegde: biologen behoren tot de gezelligste soort mensen die ik ken. Ze zijn niet vies van een biertje en flauwe grappen, maar weten dit eerste ook prima te combineren met lange discussies over hun onderzoek en interessante wetenschappelijke feitjes (wist je bijvoorbeeld dat een negenbandig gordeldier, de mascotte van het WK, wel twaalf genetisch identieke jongen kan krijgen? Een eeneiige twaalfling dus!). Daar gaat ons hart sneller van kloppen (ja, ook van dat bier).

Negenbandig gordeldier (Nine banded armadillo)

Negenbandig gordeldier (Nine banded armadillo)

Panamese beesten
De weelderige tropische bossen heb ik ook al kunnen ontdekken, zoals jullie in mijn vorige blog hebben kunnen lezen. Deze zullen de komende weken meer de hoofdrol gaan spelen, zodra ik bezig ga met mijn experiment. De opzet van dat experiment is in drie weken tijd negen keer over de kop gegaan, zoals het in goede wetenschap hoort te gaan. Daarom heb ik mezelf nu nog de tijd gegund om me te richten op de vreemde beesten die dit mooie land rijk is. Zoals genoemd is mijn achtertuin daar een geschikte plek voor, maar er is zelfs nog een betere plek: Parque Municipal Summit. Summit is een opvangcentrum voor wilde dieren en richt zich op Panamese soorten. Stagiairs van STRI zijn bekende vrijwilligers bij het centrum en daarom heeft Jenna, een andere batwoman, contact gelegd met Summit om te kijken of ze ook dit jaar onze hulp konden gebruiken. Elena, één van de vrouwen die het park up and running houdt, was blij met het aanbod: een park op minimale middelen kan altijd extra handen gebruiken!


Aanpoten bij de poema’s
Inmiddels zijn we twee keer langs geweest. De maandagochtend wordt, voor zover mijn experiment het toelaat, mijn zen-moment: er gaat niets boven een paar uur (zwaar) fysiek werk. Het bijzondere aan dit park is dat elk dier zijn eigen verhaal heeft. Als eerste klus was het aanpoten geblazen in het poemaverblijf: de vijver schoonmaken, drinkbak boenen en een platform verstevigen. En dat allemaal voor Tango & Cash, twee broers die in Bocas del Toro gered zijn van een man die de twee weken oude, halfdode welpen illegaal probeerde te verkopen als huisdieren. Zoals helaas vaker het geval is, was de moeder van de welpen gedood: de welpen zoeken de veiligheid van hun moeder op en zijn dan een makkelijke prooi voor dierenhandelaars. De welpen kregen een goed thuis bij Summit, onder de hoede van Elena en Lynn: twee toegewijde vrouwen die verantwoordelijk zijn voor het reilen en zeilen van het park.

Zoals jullie in onderstaande video kunnen zien, zijn het inmiddels prachtige (en/of machtige, zoals de familie in Hardenberg zegt) beesten geworden. Het is intens indrukwekkend om zo dichtbij zo’n grote katachtige te zijn, waarvan je weet dat hij je de baas kan zijn in de natuur. Dat laatste is dan weer moeilijk te geloven als je het spinnen van deze katachtige hoort (luister maar goed als je de video bekijkt [in HD!]): dit roofdier is de grootste katachtige in de wereld die spint.

Jonge luiaards
Na de poema’s mochten we een kijkje nemen bij de jonge luiaards. Gelukkig is Summit namelijk niet alleen een opvangcentrum, maar ook een rehabilitatiecentrum. Dieren die verzwakt binnenkomen kunnen hier aansterken en worden teruggezet in de natuur zodra ze gezond en sterk genoeg zijn. Zo ook deze jonge luiaards: veel te jong om het zelf te kunnen redden, maar met extra zorg en goede voeding kunnen ze hopelijk uiteindelijk weer vrijgelaten worden in de natuur. De luiaards vereisen veel zorg, want ze eten bladeren van specifieke bomen. Vrijwilligers helpen regelmatig bij het verzamelen van de bladeren door het regenwoud in te trekken. De traagheid van deze beesten is een energiebesparende aanpassing: door langzaam te bewegen, verbrand je weinig energie en hoef je relatief minder te eten.

Nog een fun fact van deze dieren is dat de drie-tenige luiaards één keer per week naar de grond gaan om te poepen. Een levensgevaarlijke trip als je zo langzaam bent, want op de bodem van de jungle zijn veel meer roofdieren dan in de boomtoppen. Aan het begin van dit jaar hebben onderzoekers het antwoord gevonden op het waarom? De poep van deze zoogdieren speelt een belangrijke rol in de voortplanting van motten die in hun vacht leven: de eitjes worden in de poep gelegd zodat de larven voldoende eten hebben. Daarnaast zijn de haren van een luiaard gedeeltelijk hol, waardoor regenwater een voedingsbodem vormt voor algen. Het onderzoek heeft aangetoond dat de wekelijkse afdaling tot gevolg heeft dat er meer motten in de luiaardsvacht zitten, die zorgen voor meer stikstof in de vacht. Stikstof is één van de voedingsstoffen voor de algen, dus meer motten betekent meer algen. En waarom de luiaard daar dan profijt van heeft? Omdat deze algen een belangrijke extra voedselbron zijn! Even je rug krabben voor extra eten kost minder moeite dan naar het volgende sappige blaadje klimmen. Het mysterie van luiaardpoep is opgelost.

A sad privilege bij de jonge margay
Margay Nany & InekeLast, but certainly not least, kregen we beide weken de gelegenheid om te helpen bij Nany, een jonge margay. Het verhaal van Nany is net zo treurig als dat van Tango & Cash. Nany is bij het opvangcentrum terecht gekomen nadat haar moeder was vermoord om het jong illegaal als huisdier te houden (needless to say dat wilde beesten nooit als huisdier gehouden moeten worden!). Toen het jong bij Parque Summit binnenkwam, was ze doordrenkt in het bloed van haar moeder.

In het filmpje hieronder vertelt Elena hoe je een margay kan onderscheiden van andere katachtigen die in Panama voorkomen. Ook vertelt ze iets over de kritieke situatie waarin de soort zich bevindt: een margay krijgt een keer in de twee jaar een jong, wat dan 50% kans op overleving heeft. Dat levert dus gemiddeld één nieuw beest per vier jaar op. Dan is het toch ongelofelijk als een dier gedood wordt puur omdat iemand denkt een wilde kat als huisdier te kunnen houden. Nany heeft nooit van haar moeder kunnen leren hoe ze moet jagen, dus zal een permanente bewoner worden van Summit. Zoals Elena in het filmpje verwoordt, zorgen voor zulke prachtige beesten is “a sad privilege. We love what we do, but we wished we didn’t have to do it.”

Een gedachte over “A sad privilege

  1. Hoi Ien!

    Mooie beelden en verhalen! Leuk om allemaal te lezen (en te zien). Hier op Texel heb ik meeuwenkuikens vastgehouden –> ook heel schattig! Meeuwen produceren wel wat meer nageslacht dan een margay, hihi. Succes en geniet ervan daar!

    Doeg doei! Marjolein

Reacties zijn gesloten.